Dziś prezentujemy Wam schron pod Szpitalem im. Żeromskiego w Krakowie w dzielnicy Nowa Huta.
Obiekt powstał w latach 50-tych i był serwisowanych do lat 80-tych. W założeniu miał pełnić funkcję Szpitalnego Punktu Pomocy Lekarskiej w skrócie S.P.P.L.
Zgodnie z wytycznymi w przypadku zagrożenia wojną załoga schronu miała go wyposażyć w sprzęt medyczny i zgromadzić inne niezbędne rzeczy w ciągu 72h.
W przypadku wojny do obiektu mieli być zwożeni ranni z całej Nowej Huty w celu udzielenia pierwszej pomocy medycznej i przetransportowania ich do innych placówek. Na powierzchni blisko 600m2 ulokowano między innymi salę operacyjną, aptekę, duże kąpielisko odkażające, sale dla chorych / chorych psychicznie / kobiet w ciąży i matek z dziećmi.

REJESTRACJA I SEGREGACJI
Na samym początku przyjazdu na SOR w punkcie rejestracji trzeba było zameldować: Kto przyjechał? Kto przywiózł? Kiedy? Gdy wszystko zostało przekazane poszkodowany trafiał do Sali Segregacji, gdzie następował triaż czyli ratunkowa segregacja medyczna pacjentów. Procedura miała wskazać, kto potrzebuje natychmiastowej pomocy, a kto w późniejszym czasie w oparciu o stopień obrażeń i zagrożenie życia. Obecnie w Polsce stosuje się system START opracowany w USA w 1983r. Polega on na zastosowaniu 4 kolorów np. w postaci opasek czy naklejek.
• Czarny – pacjenci z stwierdzonym zgonem lub istnieje uzasadnione ryzyko, że mimo otrzymanej pomocy nie przeżyje. Takiego pacjenta pozostawia się bez interwencji do czasu zaopatrzenia innych potrzebujących mających większe szanse.
• Czerwony – pacjent w stanie poważnym wymagający natychmiastowej pomocy z dużymi szansami na przeżycie. Priorytet przy transporcie chorych lub ewakuacji z powodów zewnętrznych.
• Żółty – pacjent wymagający pomocy bez zagrożenia dla życia. Taki pacjent czeka na swoją kolej najczęściej nie dłużej niż 24h.
• Zielony – pacjent z niewielkimi obrażeniami, który mimo braku interwencji przeżyje.

PRZEDSIONEK Z KĄPIELISKIEM ODKAŻAJĄCYM
Schron miał przyjmować rannych bez względu na panującej warunki na zewnątrz schronu. Z tego powodu aby dostać się do głównej części S.P.P.L., sanitariusze wraz z poszkodowanymi musieli w pierwszej kolejności pokonać przedsionek składających się z 2 gazoszczelnych drzwi, następnie kierować się w stronę rozbieralni, w której zostawiali całą skażoną odzież i przejść do kąpieliska odkażającego, w którym osoby samodzielne musiały się umyć za pomocą prysznica, a osoby niesamodzielne były myte przez dyżurnego.

POCZEKALNIA
Poszkodowani zostali już odkażeni. W tym miejscu czekają na swoją kolej do otrzymania pomocy lub transportu do innego obiektu. Stąd można już korytarzem dostać się do wszystkich sal chorych, bloku operacyjnego, biur dowódców schronu czy choćby skorzystać toalety, rzeczy niezbędnej w każdym schronie. Poczekalnia posiada własne wyjście z obiektu umożliwiające sprawne przetransportowywanie osób.
Pamiętajmy, że schron nie był projektowany do długotrwałego przebywania pacjentów. Miano im uratować życie, udzielić pierwszej pomocy i ustabilizować ich stan na tyle by nadawali się do ewakuacji do wyznaczonych szpitali polowych.

APTEKA
Dawniej większość leków była przygotowana na miejscu z tego względu uwzględniono w schronie powstanie apteki.
Większość z eksponatów została zastana tutaj oryginalnie.
Między innymi stół apteczny z pełnym wyposażeniem oraz dygestorium. Na zdjęciach możecie zobaczyć między innymi oryginalne opakowania na składniki do leków, różnego rodzaju szkła laboratoryjne, zabytkową wagę dokładną do miligramów
czy choćby mikroskop.
Jednakże największą ciekawostką są ponoć prawdziwe i oryginalne preparaty z poszczególną grupą krwi. Mimo braku ich dokładnych dat stowarzyszenie opiekujące się całym schronem datuje je na lata 70-te z uwagi na fakt, że w tym czasie cały obiekt był wykorzystywany do magazynowania medykamentów na wypadek wojny.

SALA OPATRUNKOWA, OPERACYJNA I STERYLIZARNIA
Pomieszczenia zostały zaprojektowane w taki sposób, aby z jednego móc przejść do następnego niezależnie od głównego korytarza. Pierwszym z nich jest opatrunkowa (przedoperacyjna). W tym miejscu wykonywano poszkodowani mieli wykonywane lżejsze zabiegi takie jak między innymi zszywanie/bandażowanie ran i usztywnianie kończyn.
Dodatkowo mieli być tutaj przygotowywani pacjenci wymagający zabiegów operacyjnych. W drugim z pomieszczeń ulokowano sterylizatornię, w której wszystkie narzędzia i sprzęt operacyjny były czyszczone i przygotowywane do ponownego użytku.
Jest to jedne z najważniejszych pomieszczeń w całym schronie, gdyż bez niego nie byłoby możliwe skuteczne leczenia rannych
bez ryzyka zakażeń i innych zagrożeń dla życia pacjentów.
W końcu przechodzimy do ostatniego pomieszczenia w której mieściła się sala operacyjna. Znajdują się na niej 2 stoły operacyjne, jeden oryginalny z lat 70-tutejszego szpitala oraz drugi oryginalny stół operacyjny z lat 60-tych pozyskany przez stowarzyszenie
z Agencji Rezerw Materiałowych, nigdy nie wykorzystywany
(co widać po zdjęciach).
Prócz stołów możemy jeszcze na sali znaleźć oryginalną lampy bezcieniowe, ekrany do zdjęć rentgenowskich, komplety narzędzi chirurgicznych czy oryginalną, działającą wiertarkę neurochirurgiczną z lat 60-tych.

SALE DLA PACJENTÓW
Idąc głównym korytarzem w schronie po prawej i lewej stronie mija się kilka sal chorych. Były one w głównej mierze przeznaczone dla pacjentów po poważnych zabiegach operacyjnych, zabiegach uniemożliwiających chwilowo transport do innych placówek, kobiet w ciąży i matek z dziećmi jak również osób chorych psychicznie lub będących w szoku.
We wszystkich salach były stosowane łóżka pojedyncze/piętrowe
w zależności od stanu pacjentów i funkcji sal. Z ich wszystkich najciekawszą wydaje się sala dla kobiet w ciąży i matek z dziećmi. Prócz pojedynczych łózek natknąć się można na łóżko dziecięce i całkowity unikat jakim jest inkubator dziecięcy z lat 70-tych.

POMIESZCZENIE ORDYNATORA I DOWÓDCY O.P.P.M
Obiekt jest wyjątkowy pod wieloma względami, także pod kątem zarządzania. Było dwóch niezależnych od siebie dowódców:
1. Dowódca drużyny schronowej w O.P.P.M. odpowiedzialny za część techniczną schronu taką jak choćby prawidłowe działanie filtrowentylatorów, dostęp do prądu czy utrzymanie łączności.
2. Ordynator oddziału odpowiedzialny za personel medyczny, zaopatrzenie obiektu w medykamenty czy chodźmy terminarz zabiegów operacyjnych.
Najciekawsze urządzenia znajdziemy w pokoju dowództwa O.P.P.M.
Są nimi łącznica telefoniczna ŁP-40 MB wyprodukowana w 1980r. i zestaw akustyczny zachowany w idealnym stanie.
Prócz tego w pokoju dowództwa O.P.P.M. znajdziemy mały magazynek z podręcznymi akcesoriami wyposażenia załogi schronu takie jak choćby kaski, latarki i inne.
Wielkie podziękowania dla wszystkich członków RAWELIN Małopolskie Stowarzyszenie Miłośników Historii bez których nie byłoby możliwość zwiedzić ten obiekt w tak wspaniałym stanie.
Chłopaki odwalili kawał ciężkiej i dobrej roboty